Ես այդպես էլ չտեսա Մանվելին, չասացի կարևոր խոսքերը․․․ կիսատ սիրո պատմություն, որ այրվեց կրակի ճիրաններում
ՀասարակությունՍեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին
«Եղանակի հետ արևը մայր մտավ մեզ համար սեպտեմբերի 25-ին... Արցախում բենզինի գինը կյանքի գին դարձավ, կրակ թափվեց, հետո անձրևեց մեզ վրա»,- MediaHub-ի հետ զրույցում պատմում է Լուսինե Ներսիսյանը։
Նրա ամուսինը՝ Մանվել Ավանեսյանը, ևս զոհվեց վառելիքի պահեստի պայթյունից, հայտնվեց կրակի ճիրաններում, պայքարեց անարդյունք, թողնելով կիսատ մնացած երազանքներ։ Լուսինեի խոսքով՝ ամուսնու ընտանիքը 2020 թվականին Հադրութի շրջանի անկումից հետո հաստատվել էր Ասկերանի շրջանի Իվանյան գյուղում։ Նոր կյանքն այստեղ սկսել են զրոյից։ Մանվելն ընտանիք էր ստեղծել, աշխատում էր, հոգում ընտանիքի ծախսերը։ Արցախյան գաղթը և վառելիքի համատարած պակասը բնակչության շրջանում խուճապ էր առաջացրել։
«Մանվելը գնաց բենզինի հետևից.... դեռ սպասում ենք, ինձ տրամադրում եմ, որ մնաց Արցախում, որ ուր որ է գալու է, մեր օրերին խառնի լույս ու հույս, որ շարժվենք առաջ։ Իվանյանից շարժվեցինք Ստեփանակերտ, բենզինը վերջացել էր, լսեցինք որ բենզալցակայանում բենզին են տալիս, Մանվելն ու տալիս տղան` Գոռը, գնացին, սպասում էինք, եղանակը մեր հոգու պես թախիծ ու տխրություն էր մաղում, դեռ չէին եկել, միայն տեսնում էինք, որ մարդիկ շշերով գալիս են... Սպասում էինք՝ ուր որ է Մանվելն ու Գոռն էլ կգան, ու կշարունակենք, ինչքան էլ որ չէինք ուզում բռնել մեզ պարտադրված գաղթի ճանապարհը...»,- մանրամասնում է երիտասարդ կինը։
Սպասելն անտանելի էր: «Սկսեց ուժեղ անձրև տեղալ, կյանքիս մեջ տեսածս ամենավարար անձրևը, ուժգին որոտ լսվեց, կայծակ, այնքան ուժեղ, որ վախից ականջներս փակել էի... Ու հանկարծ մեր կողքով վազող երկու տղայի տեսանք, համարյա մերկ, ոտքերը կարմրած. ի՞նչ էր եղել, ի՞նչ... պատասխան չկար։ Երբ դադարեց ժամեր տևած արձրևը, փողոցում մարդկանցից լսեցինք, որ պայթել են Հայկազովի վառելիքի պահեստները»,- հիշում է Լուսինեն։
Մանվելը հեռախոսը թողել էր Լուսինեի պայուսակի մեջ, ըստ կնոջ՝ մարտկոցը նստած էր, ուստի ընտանիքի անդամները չգիտեին ում զանգել, ինչպես գտնել նրանց։ «Հետո լսեցինք, որ տալիս տղային տարել են Ստեփանակերտի մանկական հիվանդանոց, ինքն ասել էր, որ Մանվելին բան չի եղել, որ նա պայթյունի տեղից իբր հեռու է եղել, դա մեզ ուժ տվեց, որ գնայինք՝ ես ու սկեսուրս Ստեփանակերտի հիվանդանոցի բոլոր սենյակներում Մանվելին փնտրեինք։ Սարսափելի էր այն ամենն, ինչ տեսանք՝ ցավը մեր սրտում։ Վերակենդանացման բաժանմունք թույլ չտվեցին մտնել, բոլորը դրսում կանգնած սպասում էին, որ անունները կարդան, մենք էլ էինք ուզում լսել էդ ցուցակում Մանվել կա՞ արդյոք, բոլորը փնտրում էին իրենց հարազատին»։
Մանվելի անունը ցուցակների մեջ չհանդիպելով, Լուսինեն՝ Մանվելի մոր հետ, որոշում են Գոռին տեսակցել. հիվանդանոցում տեսել է այն, ինչը հիմա էլ հիշելիս ստիպում է դողալ: «Գոռը ահավոր այրվածքներով պառկած, ամբողջ մարմինն այրվել էր, մեզանից կյանք էր խնդրում... ես հույս էի տալիս, որ կլավանա, ցավոք, ինքս էլ չէի հավատում իմ խոսքերին»,- ասում է նա:
Նույն օրը` գիշերը ժամը 2-ի սահմաններում, ընտանիքին հայտնում են, որ Մանվելը Իվանյանում է, ռուսների բուժկետում, իսկ առավոտյան 6-ին Մանվելը բուժկետի աշխատակիցներից մեկի հեռախոսով զանգել ու ասել է, որ ողջ է, որ բուժման փուլում է, հագուստ չունի, ամբողջն այրվել էր։
«Ձայնից զգացի, որ լավ չի։ Մեր շուրջը քաոս էր, ճանապարհվեցինք Իվանյան, բայց թույլ չտվեցին նրան տեսնել, տեղեկացրին, որ կես ժամ հետո կտեղափոխեն Երևան։ Ստեփանակերտի երկինքը մի ամբողջ օր դղրդում էր ինքնաթիռի ձայներից։ Դեռ բենզին չէինք գտել, կյանքը կանգ էր առել, Արցախս սգի մեջ էր, մենք անզոր էինք Ստեփանակերտից Երևան օգնել նրան, ընկերուհուս էի խնդրում, որ տեղեկություն տա Մանվելից։ Բայց այն, ինչ ուզում էի լսել, այդպես էլ չլսեցի... 66%-ով այրվել էր Մանվելը, 7 օր պայքարեց, ամաչում էի իմ անզորությունից, որ այդպես էլ չտեսա նրան, կյանքը գլխիվայր շուռ եկավ հոկտեմբերի 3-ին»...
Կինն ասում է, որ չնայած կյանքի հարվածներին՝ Մանվելը բարի, լուսավոր տեսակ էր։ Մանվելի զինվորական եղբայրը կապիտան էր, զոհվել է 2015 թվականին։ Փետրվարին մահացել է նրա հայրը, դեկտեմբերին` մյուս եղբայրը։ Հիմա, մարդկային կորուստների ու հայրենիքի անկման հետ ընտանիքում ավելացել են սոցիալական խնդիրները, որոնք Լուսինեն միայնակ հաղթահարել չի կարողանում։
«Բոլորիս հույսը Մանվելն էր։ Ցավոք, երեխաներ չհասցրինք ունենալ։ Հիշում եմ, որ պիտի լքեինք մեր տունը, նա անընդհատ մտնում էր իր ստեղծած ջերմոցները՝ ողջ կյանքում ստեղծածը թողնել, հեռանալը ցավոտ ու դժվար էր։ Անտանելի ցավը կուլ տալով, լքեցինք Արցախը։ Մանվելի ու մեր հայրենակիցների կորստի ցավին խառնվեց փոթորիկ և անդարձ թանկ կորուստներ ավելացավ մեր բաց վերքին... Ցավոք, տալիս տղան՝ Գոռն էլ չապրեց, 50-օրյա պայքարից հետո՝ սիրտը կանգնեց»...