Լրահոս
Կարևոր


Արձանագրված խախտումները բազմազան են և բազմաշերտ՝ սկսած կյանքի իրավունքից մինչև տնտեսական, գործարարությամբ զբաղվելու իրավունքը. Թագուհի Թովմասյան

Քաղաքականություն
Թագուհի Թովմասյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է՝
 
ԱԺ մարդու իրավունքների պաշտպանության և հանրային հարցերի մշտական հանձնաժողովի աշխատակիցները նախօրեին իմ հանձնարարությամբ աշխատանքային այցով Սյունիքի մարզի սահմանամերձ դարձած գյուղերում էին՝ ծանոթանալու տեղի բնակիչների խնդիրներին և իրավունքների խախտումներին։
 
Վեր են հանվել նաև Կապանից դեպի 4 գյուղեր՝ Ագարակ, Խդրանց, Եղվարդ և Ուժանիս տանող ճանապարհի նկատմամբ Ադրբեջանի կողմից առանց որևէ իրավական հիմքի վերահսկողություն սահմանելու և դրա հետևանքով մարդկանց համար առաջ եկած հումանիտար խնդիրները, իրավունքների խախտումները։
 
Արձանագրված խախտումները բազմազան են և բազմաշերտ՝ սկսած կյանքի իրավունքից մինչև տնտեսական, գործարարությամբ զբաղվելու իրավունքը։
 
Մասնավորապես՝ Եղվարդ գյուղի բնակիչները նշել են, որ գյուղում շեշտակի նվազել է ոչխարաբուծությունը այն պատճառով, որ զրկվել են արոտավայրերն օգտագործելու հնարավորությունից․ այդ տարածքներն այժմ ադրբեջանական զինված ուժերի տիրապետության տակ են։ Բացի այս՝ արդեն 10 գլուխ խոշոր եղջերավորներ հայտնվել են սահմանից այն կողմ, և գյուղացիները, գոնե մնացածը փրկելու համար, կենդանիներին ախոռից դուրս չեն հանում։ 3 գլուխ խոշոր եղջերավորներ Ագարակ գյուղից են հատել սահմանը, իսկ Ուժանիս գյուղում, ճիշտ է, նման դեպք դեռ չի գրանցվել, սակայն մարդիկ վաճառում են անասուններին․ խոշոր եղջերավորները արդեն պակասել են 21-ով։
 
Եղվարդ գյուղի վարչական ղեկավար Արուսյակ Դավթյանը նշել է, որ ընդհանուր արտադրությունը գրեթե 80%-ով նվազել է, խախտվել է բնակիչների բնականոն կյանքը, մարդիկ նույնիսկ այն քիչ մնացած հողերը չեն վարում, չեն մշակում, քանի որ դրանք թշնամու ուղիղ նշանառության տակ են․ «Վախենում ենք, լսում ենք, թե ինչ դեպքեր են տեղի ունենում այլ սահմանամերձ բնակավայրերում, էլ ինչպե՞ս հանգիստ գնանք աշխատելու թշնամու նշանառության տակ գտնվող հողատարածքներում», - ասել են գյուղի բնակիչները՝ կեսկատակ-կեսլուրջ նշելով, որ իրենք էլ սկսել են gps օգտագործել, որ հանկարծ չհայտնվեն «թշնամու տարածքում»։ Նույն խնդիրը առկա է նաև մյուս գյուղերում.
Ագարակում սահմանին մոտ գտնվող մոտ 40 հեկտար հողատարածքը չի շահագործվում․ «Տեխնիկա չի աշխատում այնտեղ, որովհետև մարդիկ վախենում են աշխատել, որից, բնականաբար, տուժում է արտադրությունը», - նշել է վարչական ղեկավարը։
 
Ինչպես Սյունիքի այլ սահմանամերձ բնակավայրերի դեպքում, այստեղ էլ այլընտրանքային ճանապարհը լուծում չէ, քանի որ ապահովված չէ մարդկանց անվտանգությունը․ այսպես կոչված այլընտրանքային ճանապարհը գրեթե բոլոր հատվածներում ադրբեջանական զինված ուժերի դիտարկման տակ է։
 
Բացի անվտանգ ապրելու իրավունքից, այլընտրանքային ճանապարհի դժվարանցանելիության պատճառով խախտվում են տեղի բնակիչների կրթության, աշխատանքի, բուժօգնության և այլ իրավունքներ ևս։ Եթե նախկինում գյուղացիները հեշտությամբ կարողանում էին հասնել Կապան քաղաք՝ աշխատանքի, ապա այժմ ճանապարհի դժվարանցանելիության պատճառով, իսկ եղանակային վատ պայմանների դեպքում՝ անանցանելիության պատճառով, մարդիկ ստիպված բնակարան են վարձակալել Կապանում՝ կա՛մ ամբողջ ընտանիքով են տեղափոխվել, կա՛մ գյուղում թողել են միայն տարեցներին։ Այս նույն պատճառով խախտվել է երեխաների կրթական իրավունքը․ ճանապարհային նման պայմաններում Կապան քաղաքից գյուղ հասնելու համար ուսուցիչները երբեմն լրջագույն խոչընդոտների են բախվում։ Գյուղի ուսանողներն էլ իրենց հերթին չեն կարողանում հասնել Կապան քաղաքում գործող ուսումնական հաստատություններ։
 
Առկա են նաև բուժօգնության իրավունքի խախտման դեպքեր․ թեև գյուղերն ունեն բուժհաստատություն, որտեղ համապատասխան առաջնային օգնություն է ցուցաբերվում (Եղվարդի և Ուժանիսի համար գործում է մեկ բուժհաստատություն Եղվարդ գյուղում), սակայն բուժօգնության ավելի լուրջ հարցերը չեն կարող լուծվել տեղում։ Մարդիկ լիարժեք բուժօգնություն ստանալու համար պետք է կրկին հասնեն Կապան քաղաք։ Հենց վերջերս Եղվարդ գյուղում դեպք էր գրանցվել, Կապան քաղաքից շտապ օգնություն էին կանչել, իսկ մեքենան գյուղ հասել էր կրկնակի երկար ժամանակում, քան նախկինում էր։ Բացի հետպատերազմյան խնդիրներից, Եղվարդում կա նաև ոռոգման ջրի խնդիր։ Խորհրդային տարիներից հետո գյուղը կանգնած է այդ խնդրի առջև, սակայն քայլեր այդ ուղղությամբ չեն ձեռնարկվում։
 
Փաստահավաք աշխատանքները հավաստում են, որ ադրբեջանական ծառայողների՝ հայկական գյուղերին այդքան մոտ տեղակայված լինելը, ամրացումները և նրանց կողմից միջհամայնքային ճանապարհների վերահսկողությունը խորացնում են մարդկանց իրավունքների խախտումները, խաթարում են նրանց բնականոն կյանքը և այդպիսով սահմանային բնակավայրերի բնակչությանը լրջագույն հումանիտար խնդիրների առաջ են կանգնեցնում՝ նպաստելով այս բնակավայրերի մեկուսացմանը։ Հետևաբար պետք է գործուն քայլեր ձեռնարկվեն անվտանգության ապառազմականացված գոտի ստեղծելու համար, որպեսզի վերականգնվեն սահմանային բնակավայրերի բնակիչների իրավունքները կամ դրանց մի մասը։
 
Թե՛ բնակիչները, թե՛ գյուղերի վարչական ղեկավարները ահազանգել են․ գործուն քայլեր են անհրաժեշտ նոր թափ տալու, նոր աշխատատեղեր ստեղծելու, մարդկանց զբաղվածությունն ապահովելու համար, հակառակ դեպքում` բոլոր սահմանամերձ գյուղերը կանգնած են հայաթափման վտանգի տակ, որն էլ թշնամու գերակա նպատակն է։

Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԿասպից ծովում երրորդ երկրների ռազմական ներկայությունը հակասում է տարածաշրջանի շահերին․ Իրանի ԱԳՆԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցել Հայաստան. Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ Երևանում Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ Ուրբաթ է, տեղի կունենա Խաչելության կարգ Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Մայիսին կամ հունիսին սպասվում է Ռուսաստանի կողմից լայնածավալ հшրձակում, բայց մենք պատրաստ չենք․ մենք հիմա օգնության կարիք ունենք․ Զելենսկի Ալիևը կարող է հանգիստ լինել՝ Նիկոլը թույլ չի տա, որպեսզի Արցախի վտարանդի կառավարություն լինի«Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանՈւ՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել «Երբ սկսվեց 44֊օրյա պատերազմը` դիմեցի գործող վարչապետին, որպեսզի վերադառնամ և մեկնեմ Արցախ». Միհրան Պողոսյանը` ՀՀ֊ից հեռանալու պատճառների մասին. Pressmedia.am 2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Փաշինյան-Բլինկեն-Ֆոն դեր Լեյեն հանդիպումը չի կարող հանգեցնել էսկալացիայի. Պետքարտուղարությունը՝ Բաքվին Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ» Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ» Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան Ինչո՞ւ են հիմնավորում միշտ այն, ինչը վնասում է Հայաստանի անվտանգության շահերին. «Փաստ» «Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ». «Փաստ» Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել. «Փաստ» Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». «Փաստ»