Լրահոս
Կարևոր


Գնաճը առաջիկայում միանշանակ կպահպանվի. Նաիրի Սարգսյան

Քաղաքականություն

Թեև վիճակագրական տվյալներով գնաճը նախապես սահմանված՝ 4 %-ի, այսինքն՝ նորմայի սահմաններում է, սակայն, եթե այն դիտարկում ենք առանձին ապրանքատեսակների գծով, ապա կան այնպիսիք, որոնց գինը աճել է 50%-ից ավելի: Մասնավորապես` ձեթի, շաքարավազի գները աննախադեպ աճ են գրացել:

«Աուդիտորների պալատի» նախագահ Նաիրի Սարգսյանի դիտարկմամբ գնաճի առաջացման հիմնական պատճառը առաջարկով պայմանավորված գործոնն է: Եվ քանի որ Հայաստանը բավական ուղղություններով համարվում է ապրանք ներկրող երկիր, ապա արտարժույթի թանկացումը չէր կարող իր ազդեցությունը չունենալ գնաճի վրա:

«Այս երևույթը տնտեսագիտական լեզվով անվանում ենք առաջարկի գործոնով պայմանավորված գնաճ: Եվ, քանի որ ներկրման ինքնարժեքը թանկացավ, բնականաբար, վաճառքի գինը և սպետք է թանկանար շուկայում: Իմ խորին համոզմամբ երկրորդ կարևորագույն պայմանը մոնոպոլյաների դաշտում առաջացած գնաճն է: Օրինակ՝ եթե վերցնենք շաքարավազը, որը գաղտնիք չէ, որ մոնոպոլյա է, ուստի հեշտ կառավարելի ոլորտ է: Բացի այդ, լայն սպառում ունեցող ապրանքների գնաճը ձեռնտու է նաև պետությանը, քանի որ այն ազդեցություն է ունենում ՀՆԱ-ի վրա:

Այդ հանգամանքը իշխանությունները կարող են օգտագործել և ասել, որ ՀՆԱ-ի անկումը ոչ թե երկնիշ է եղել, այլ՝ 9 %-ի սահմաններում: Ի դեպ, այն ազդում է նաև պետբյուջե հավաքագրվող հարկերի վրա, քանի որ նախորդ ներկրումները, եթե ավելի բարձր գնով են վաճառվում շուկայում, բնականաբար, ավելի շատ հարկեր պետք է գեներացնեն:

Այսինքն՝ մոնոպոլ դաշտում պետության միջամտության կուլիսային պայմանավորվածության շրջանակներում իրականացվող գնաճը կհանգեցնի և՛ ՀՆԱ-ի, և՛ հարկերի ավելացման: Ինչ վերաաբերում է գնաճի զսպմանը, ապա քայլերից մեկը ԿԲ-ի կողմից իրականացված՝ վերաֆինասավորման տոկոսադրույքի բարձրացումն է, որը թեև դասական, դասագրքային մեխանիզմ է, սակայն այս դեպքում որևէ ազդեցություն չի կարող ունենալ, քանի որ գնաճը պայմանավորված չէր պահանջարկի գործոններով: Ուստի վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումը, փաստացի, որևէ ազդեցություն չի կարող ունենալ գնաճի վրա»,- ասաց Ն. Սարգսյանը:

Խոսելով փոխարժեքի բարձրացման վրա ազդող գործոնների մասին, տնտեսագետը նշեց, որ դրանք բավական շատ են: Դրանցից են նաև գործընկեր երկրների համեմատ տնտեսության զարգացման արագությունը, կապիտալ հոսքերը և առևտրային հարաբերակցությունը, այն առումով, թե՝ Հայաստանն ավելի շատ ներմուծող, թե՞ արտահանող երկիր է: Ն. Սարգսյանի, դիտարկմամբ, սակայն, այստեղ ևս օբյեկտիվ գործոնները ստորադասվում են սուբյեկտիվ գործոններին:

«Հայաստանի համար արտարժույթի կարգավորման տեսանկյունից մեծ չէ տարբերությունը, թե արտադրանքի արտահանման ծավալների մեծացման արդյունքում ենք արտարժույթի ներհոսք ունենո՞ւմ, արտագնա աշխատանքի մեկնածների ուղարկած տրանսֆերտային գումարների՞, թե՞ տուրիզմի: Դրանք քանակից կախված նույն ազդեցությունն են ունենում, բայց այս առումով ևս կան սուբյեկտիվ գործոններ և կուլիսային պայմանավորվածություններ, որոնց արդյունքում արտարժույթի դրույքաչափի բարձրացում տեղի ունեցավ: Ուստի, ոչ օբյեկտիվ պատճառներից մեկը, որը դասագրքային մոտեցում չէ, ես համարում եմ, օրինակ, դիլլերների մի խմբի կողմից արտարժույթի շուկայում տատանում առաջացնելը, որի հետևանքով շուկան միանգամից ցնցումների ենթարկվեց:

Դա կարող է իրականացվել և՛ իշխանությունների, և՛ կառավարության կողմից, բայց դա չէ էականը: Մյուսը դա իշխանությունների կողմից վարած քաղաքականությունն է, որի արդյունքում ոչ միայն բանկերից, այլև Հայաստանի տնտեսությունից բավական արտարժույթ արտահոսեց: Մարդիկ սկսել են իրենց կապիտալը դուրս հանել, որի պատճառներից կարող են լինել, քաղաքական հետապնդման ենթարկելը, հարկային անհարկի քրեական գործերի հարուցումը, ապօրինի գույքի բռնագանձման մասին օրենքի ընդունումը, գույքահարկի բարձրացման մասին օրենքի ընդունումը, ինչպես նաևՀայաստանի հետագա անկանխատեսելի ապագան: Երբ մեկ օրում Արցախի տարածքներ են անցնում ուրիշի տիրապետության տակ, ապա որևէ երաշխիք չկա, որ վաղը նույնը տեղի չի ունենա Հայաստանում:

Ուստի, մարդիկ դուրս բերելով արտարժույթը երկրից իրենց ապահովագրում են, ինչի արդյունքում տեղի է ունենում կապիտալի արտահոսք, որը, բնականաբար, իր ազդեցությունը պետք է ունենար: Մշուշոտ ապագայի պայմաններում հասարակության վարքագիծը ևս կարող է ազդել արտարժույթի տատանման վրա: Այսօրինակ պատճառների բազմազանության արդյունքում տեղի ունեցավ դրամի արժեզրկում և իմ համոզմամաբ արժևորման միտում չկա և չի էլ լինի տեսանելի ապագայում:  Այսինքն՝ լավագույն կանխատեսումը, որը կարող ենք ունենալ ներկա մակարդակում դրամի կայունացումն է դոլարի համաեմատ ներկայիս՝ 525 դրամի շրջանակներում, կամ դրա աճը մինչև 550 դրամ: Ուստի, գնաճը, որը պայմանավորված է առաջարկի գործոններով և փոխարժեքի տատանմամբ, միանշանակ կպահպանվի նաև առաջիկայում»,- ասաց Ն. Սարգսյանը:

Արմինե Գրիգորյան

Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ ռազմաբազայի և ռուս սահմանապահների ներկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Պապիկյանի գլխավորությամբ քննարկվել են սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի զարգացման ծրագրի ընթացքին վերաբերող հարցեր Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են ԵՄ-ԱՄՆ-Հայաստան հանդիպմանը Երևան-Բաքու կարգավորումը չի քննարկվելու. ԵՄ-ն հակադարձել է Բաքվին Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի Ալիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը Բարձրահարկ շենքում հզոր հրդեհ է բռնկվել․ ԲրազիլիաՌԴ-ի հետ կապերը խզելու դեպքում Հայաստանը կկորցնի արժեքը Եվրամիության աչքում. ռուս քաղաքագետ Վրաերթի ենթարկված 83-ամյա կինը հիվանդանոցում մահացել է Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԿասպից ծովում երրորդ երկրների ռազմական ներկայությունը հակասում է տարածաշրջանի շահերին․ Իրանի ԱԳՆԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցել Հայաստան. Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ Երևանում Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ Ուրբաթ է, տեղի կունենա Խաչելության կարգ Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Մայիսին կամ հունիսին սպասվում է Ռուսաստանի կողմից լայնածավալ հшրձակում, բայց մենք պատրաստ չենք․ մենք հիմա օգնության կարիք ունենք․ Զելենսկի Ալիևը կարող է հանգիստ լինել՝ Նիկոլը թույլ չի տա, որպեսզի Արցախի վտարանդի կառավարություն լինի«Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանՈւ՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել «Երբ սկսվեց 44֊օրյա պատերազմը` դիմեցի գործող վարչապետին, որպեսզի վերադառնամ և մեկնեմ Արցախ». Միհրան Պողոսյանը` ՀՀ֊ից հեռանալու պատճառների մասին. Pressmedia.am