«Չի բացառվում, որ իշխանությունը Սյունիքով միջանցքի տրամադրումն արդարացնի Արցախի քաղաքացիների փրկությամբ»․ Ավետիք Չալաբյան
Վիդեո«Համախմբում» շարժման նախաձեռնող խումբն այսօր մամուլի ասուլիս էր հրավիրել Կառավարության շենքի դիմաց, որի ընթացքում նաև պահանջագիր ներկայացրեց ՀՀ կառավարություն՝ գործողություններ ձեռնարկելու Արցախի շրջափակման վերացման ուղղությամբ:
Շարժման անդամներից Ավետիք Չալաբյանն ասաց՝ 10 օր դադար էին վերցրել՝ ակնկալելով, որ ՀՀ Կառավարությունը որոշակի գործողություններ կձեռնարկի․
«Ինչ-որ գործողություններ ձեռնարկվել են, պետք չէ պնդել, որ ընդհանրապես ոչ մի բան չի արվել, բայց դրանք անբավարար են, դրանք արդյունքի չեն բերել։ Ուստի մենք շարունակելու ենք պահանջել, որ ՀՀ կառավարությունը ձեռնարկի այնպիսի գործողություններ, որոնք կտան իրական արդյունք։ Այսինքն՝ Արցախը կապաշրջափակվի, հումանիտար աղետը կկանխվի, և մեր համաքաղաքացիները Արցախում կկարողանան անխոչընդոտ երթևեկել, իրականացնել իրենց մարդկային հիմնարար իրավունքները, Արցախը կկարողանա նորմալ տնտեսական շրջանառության մասնակցել։ Եթե դա տեղի չունենա, մենք կձեռնարկենք գործողությունների հաջորդ ցիկլը, որոնք կլինեն ավելի արմատական, ավելի կոշտ»։
Լրագրողներն Ավետիք Չալաբյանին հարցրեցին, թե ի՞նչ հետևանքներ կարող է ունենալ Հայաստանի հատուկ հանձնարարություններով դեսպան Էդմոն Մարուքյանի վերջերս արած հայտարարությունը, որ Հայաստանն այլևս հանդես գա որպես միջազգային հանրության մաս, և Արցախի հարցով բանակցեն Արցախի և Ադրբեջանի ղեկավարները։
«Կարծում եմ, որ այդ մոտեցումն իրատեսական չէ։ Պետք է նկատել, որ դա ոչ թե Էդմոն Մարուքյանի մոտեցումն է, այլ Նիկոլ Փաշինյանի, և Նիկոլ Փաշինյանն այդ մոտեցման մասին հայտարարել է դեռևս 2018 թվականին, երբ առաջին անգամ ասաց, որ Արցախի Հանրապետության ընտրված ներկայացուցիչները պետք է բանակցեն Արցախի անունից։ Այդ մոտեցումն իրատեսական չէ, քանի որ Ադրբեջանը չի բանակցելու Արցախի հետ, նա չի ընդունում Արցախի Հանրապետությունը։
Եթե ՀՀ-ն հրաժարվի Արցախի անվտանգության և իրավունքի երաշխավորը լինելուց, կարծում եմ՝ ամեն ինչ կմտնի փակուղի, որն էլ կբերի Արցախի Հանրապետության վերացման, ուստի այդ մոտեցումն անընդունելի է»։
Հարցին՝ իրատեսական համարո՞ւմ եք, որ միայն դիվանագիտական ճանապարհով Ադրբեջանը կբացի ճանապարհը, Չալաբյանը բացասական պատասխան տվեց․
«Կարծում եմ, որ զուտ դիվանագիտական ճանապարհով դա իրատեսական չէ, որովհետև Ադրբեջանն իրականացնում է ուժային գործողություններ, ընդ որում՝ այդ գործողությունները հաշվարկված, համաձայնեցված են Ադրբեջանի հովանավոր Թուրքիայի և գուցե այլ միջազգային հովանավորների հետ, ուստի Ադրբեջանն այդ գործողություններն իրականացնելով՝ ունի շատ հստակ հաշվարկ, որ դրանք բավարար հակազդեցության չեն հանդիպի, և, ինչպես տեսնում եք՝ 10 օր է՝ բավարար հակազդեցության չեն հանդիպում։ Կարծում եմ՝ հանգուցալուծումը պետք է համակցի և՛ դիվանագիտական տարրերը, և՛ ուժային տարրերը, առանց ուժային տարրերի դա հնարավոր չէ։
Եթե ՀՀ իշխանությունը համարում է, որ ինքը ձեռքերը լվացել է Արցախից, և Արցախի համար պատասխանատվություն կրում է Ռուսաստանի Դաշնությունը, ապա եկեք հասկանանք, որ դրա հետևանքը լինելու է Արցախի Հանրապետության հայ բնակչության ցեղասպանությունը և տեղահանումը, և այս իշխանությունը կկրի ամբողջ պատասխանատվությունն այդպիսի ողբերգական վերջաբանի համար։ Մենք փորձելու ենք հնարավոր բոլոր միջոցներով թույլ չտալ, որպեսզի Արցախում տեղի ունենա հայ ժողովրդի երկրորդ ցեղասպանություն»։
Հարցին՝ Զինված ուժերն արդյոք ի վիճակի՞ են ուժային տարբերակով հարցը լուծել, Ավետիք Չալաբյանն այսպես պատասխանեց․
«Սկսած 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից՝ մեր պարտությունների պատճառը ոչ թե բանակում է պետք փնտրել, այլ իշխանությունների մեջ, ուստի, երբ իրենք ասում են, որ չեն կարող Հայաստանի Հանրապետության անվտանգությունն ապահովել, դրա տրամաբանական հաջորդ քայլն իրենց հրաժարականն է, և հնարավորություն տալ այն քաղաքական ուժերին, որոնք կարող են այդ անվտանգությունն ապահովել՝ ձեռնամուխ լինել ՀՀ անվտանգության ապահովմանը, ներառյալ՝ նաև բանակի արդիականացման, վերակառուցման և բանակի մարտական ոգին վերականգնելու միջոցով»։
Ամփոփելով զրույցը՝ Ավետիք Չալաբյանը չբացառեց, որ Ադրբեջանը Լաչինի միջանցքը փակել է, որպեսզի ստանա, այսպես կոչված՝ «Զանգեզուրի» միջանցքը․
«Հասկանալի է, որ Ադրբեջանի կողմից այդ միտումը գոյություն ունի, և չի բացառվում, որ մեր իշխանությունների կողմից համապատասխան գործելաոճ է, որպեսզի Սյունիքով միջանցքի տրամադրումն արդարացնեն Արցախի Հանրապետության մեր քաղաքացիների փրկությամբ»։
Հիշեցնենք, որ դեկտեմբերի 12-ին, ժամը 10։30-ի սահմաններում, ադրբեջանական կողմը խախտելով 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության դրույթները, բնապահպանական պատճառաբանություններով փակել է Արցախն աշխարհին կապող կյանքի միակ ճանապարհը՝ ոտնահարելով քաղաքացիական բնակչության կենսական շահերն ու իրավունքները:
Այս պահին Ստեփանակերտի Հանրապետական հիվանդանոցում կան հիվանդներ, որոնց պետք է տեղափոխեն Երևան՝ վիրահատելու համար, սակայն ճանապարհի փակ լինելու հետևանքով նրանց տեղափոխումն անհնարին է դառնում։ Միայն Կարմիր խաչի միջնորդությամբ կարողացել են մեկ հոգու տեղափոխել Երևան՝ վիրահատելու նպատակով։